Weekendje vlinders kijken in Drenthe

Vrijdag 10 t/m zondag 12 juli 2015

De afgelopen weken verschenen meerdere berichten over de drie ‘veenvlinders’ die Nederland rijk is. Alle drie de soorten (Veenbesblauwtje, -parelmoervlinder en Veenhooibeestje) zijn erg zeldzaam in ons land en komen slechts op enkele veentjes in Drenthe en aangrenzende gebieden voor. Voor ons reden genoeg om het gehele weekendje in Drenthe te verblijven om op zoek te gaan naar deze vlinders en tegelijk uit te kijken naar enkele leuke vogelsoorten. Onze uitvalbasis is Bed & Breakfast ‘Westerend’ in het dorpje Wittelte.

Vrijdag rijden we vanaf Woerden in een ruk door naar het Fochteloërveen op de grens van Drenthe en Friesland. We beginnen met de wanderoute langs het fietspad. De eerste veenvlinder is snel binnen: de Veenhooibeestjes werken aardig mee, al zijn ze erg vliegerig en als ze al gaan zitten, is dat vaak op afstand. In totaal zien we zeker 5 exemplaren. Een ander hoogtepunt is de Slangenarend die boven het gebied jaagt op slangen. Helaas blijft deze imposante rover op afstand, maar toch zijn we erg blij met deze waarneming. Andere noemenswaardige soorten zijn een Paapje, Boomvalk, Koekoek, enkele Oranje Zandoogjes en enkele Koraaljuffers. Het is Frank die op de valreep bovendien 2 overvliegende Kraanvogels vindt. Ondanks de afstand zijn de vogels goed te volgen. Onze laatste stop voor vandaag ligt in een ander deel van dit veengebied. Hier kunnen we een fraaie man Grauwe Klauwier bekijken. Ook hier vliegen Kraanvogels over, deze keer 4 exemplaren. Langs de weg maken we nog even een stop, want 2 grote vogels blijken twee cirkelende Raven te zijn.

Robert
Robert in actie (met Veenhooibeestje als foto-object; foto: Frank van der Meer)
Veenhooibeestje – Large Heath
Veenhooibeestje – Large Heath (photo: Frank van der Meer)
Grauwe Klauwier – Red-backed Shrike

Zaterdagochtend beginnen we bij de volgende veenvlinder (het Veenbesblauwtje). Samen met de boswachter van het gebied, die de vlinderkijkers op de paden moet houden, zoeken we naar deze zeldzame vlinder. Na een kleine twee uur hebben we echter nog steeds geen Veenbesblauwtje (deze soort staat in ons land op het punt uit te sterven) gezien. Waarschijnlijk zijn we net te laat (de vliegtijd is al bijna over), al zien we door de bewolking sowieso weinig vlinders. Aangezien we nog meer plannen hebben, besluiten we naar de volgende bestemming te gaan. Dit is een veentje waar een van de laatste populaties van de Veenbesparelmoervlinder voorkomt. Op deze locatie hebben we meer succes, met veel moeite vinden we uiteindelijk één Veenbesparelmoervlinder. De vlinder zit kort op de dopheide en laat hier zowel de boven- als onderzijde zien. Door de telescoop is de vlinder prima te zien, maar voor een foto is de afstand veel te groot en is de waarneming te kortstondig. Andere leuke soorten zijn maar liefst 16 thermiekende Ooievaars en meerdere roepende Sijsjes.

Na een pauze van een uurtje stoppen we ’s middags langs de Wapserveense Aa. Langs dit riviertje vliegen opmerkelijk veel libellen. Vooral de Vroege Glazenmakers stelen de show: meerdere exemplaren rusten geregeld op rietstengels langs de oever en zijn fraai te fotograferen. Leuk is de Oranje Luzernevlinder die hard langs vliegt, dat is pas onze eerste van dit jaar. De rest van de middag brengen we door op het Holtingerveld. Het valt hier qua soorten een beetje tegen (waarschijnlijk is het veel te warme weer hier debet aan), al mogen een overvliegende Zwarte Specht, roepende Sijsjes en een kort zingende Bonte Vliegenvanger niet ongenoemd blijven. Op het wandelpad zitten bovendien twee Heideblauwtjes.

Vroege Glazenmaker – Norfolk Hawker
Vroege Glazenmaker – Norfolk Hawker
Vroege Glazenmaker – Norfolk Hawker (photo: Peter van der Meer)
Grote Roodoogjuffer – Large Redeye
Heideblauwtje – Silver-studded Blue

Zondag is alweer de laatste dag. Na het ontbijt en het inpakken van onze spullen rijden we naar het Aekingerzand (in het Drents-Friese Wold). Een wandeling door dit stuifzandgebied levert vele leuke vogelwaarnemingen op: zo zien we twee Boomleeuweriken, vliegen een roepende Appelvink en Bosruiter over, zwemmen er 15 Geoorde Futen met jongen rond, zien we kort een Kleine Bonte Specht en horen en zien we meerdere Grote Lijsters. Het hoogtepunt vormen zeker drie zingende Wielewalen, wat een prachtige geluid maken deze vogels toch! Zoals het de soort betaamd, laten de vogels zich echter niet zien, maar niemand die daar om maalt. De Heivlinders mogen ook niet ongenoemd blijven.

volwassen Geoorde Fuut met jong op rug – ad Black-necked Grebe with nestling on back (photo: Frank van der Meer)

Na een korte tussenstop op het Doldersummerveld (2 Koekoeken) verlaten we het Drents-Friese Wold en rijden we naar het laatste gebied voor deze vakantie: het Holtveen in het Dwingelderveld. Bij de parkeerplaats zingt wederom een Wielewaal en laat een juveniele Bonte Vliegenvanger zich langere tijd zien. Boven het Holtveen zelf (een groot ven) vliegen honderden zwaluwen: hoofdzakelijk Oeverzwaluwen, maar ook Huis-, Boeren- en Gierzwaluwen zijn van de partij. De grote aantallen zwaluwen is ook een Boomvalk opgevallen. De leukste soorten vliegen echter niet boven, maar zwemmen op het ven. Naast de gebruikelijke eenden zien we namelijk een man Witoogeend en zelfs een vrouw(type) Nonnetje, een soort die normaal gesproken alleen ’s winters in Nederland te zien is. Beide eenden zijn echter lastig, want ze laten zich maar korte tijd zien voordat ze achter de pollen pitrus verdwijnen. Een Koraaljuffer werkt wat dat betreft beter mee. Net op het moment dat we klaar zijn met deze plas afkijken en door willen lopen, begint het te regenen. Er zit niets anders op dan om te keren en terug te lopen naar de auto. Een treurig einde van een mooi weekend, waarin de hoogtepunten talrijk waren.

Koraaljuffer
Man Witoogeend – Male Ferruginous Duck
Oeverzwaluwen – Sand Martins (photo: Frank van der Meer)